Hoofddoekendebat : Tussenkomst van fractievoorzitter Isabelle De Clercq - Gemeenteraad 27/05/13 : stap terug in de tijd

Mijnheer de Burgemeester, geachte Collega’s, geachte aanwezigen, 

Deze avond hernemen we een debat dat in deze gemeenteraad een eerste keer uitvoerig werd gehouden in november 2007 ; toen lag eveneens een voorstel van burgers voor dat pleitte om het dragen van hoofddoeken in overheidsdienst wel toe te laten ;

een voorstel van Vlaams Belang om dit niet toe te laten werd verworpen, een voorstel daarentegen van Open VLD om de hoofddoeken beperkt te verbieden voor de stedelijke ambtenaren, nl voor personeelsleden in uniform en dezen die in contact komen met het publiek, werd met een wisselmeerderheid aanvaard :

OpenVLD, Vlaams Belang, N-VA en een deel van CD&V keurde dit goed, de overige raadsleden stemden tegen en één raadslid van CD&V onthield zich. 

Wat werd toen gestemd en goedgekeurd door deze wisselmeerderheid , het is toch nuttig dit eens aan te halen : “…………….”

De ciruculaire v181 van 26 januari 2010, een hele tijd later dus, heeft dan dit besluit meer verfijnd als volgt :

“……..” 

De motieven van de voorstanders en het gemeenteraadsbesluit waren :

Scheiding tussen religie en staat

Neutraliteitsbeginsel als basisprincipe van de rechtsstaat, dat zorgt ervoor dat elke religie, levensbeschouwing of overtuiging volwaardig kan worden beleefd

Elke schijn van partijdigheid moet door de overheid worden vermeden

Een neutrale overheid is de beste garantie voor diversiteit en is bijgevolg een noodzakelijk complement voor een samenleving in diversiteit  

Lokale besturen kunnen maatregelen nemen die erop gericht zijn het neutrale karakter van de openbare dienst te vrijwaren als dit maatregelen zijn met een openbaar karakter  

In mei 2008 werd gepoogd door de partij Groen ! om dit besluit op te heffen, maar gezien de staking van stemmen (evenveel pro als contra), lukte dit niet en bleven dit gemeenteraadsbesluit én circulaire van kracht. 

De gemoederen waren in de debatten daarover serieus verhit, discussies werden gevoerd op alle niveaus en niet in het minst in de media ; ook nu is er weer heel wat belangstelling voor deze materie en terecht ; als een voorstel van burgers aan de gemeenteraad wordt voorgelegd, waarbij zoals hier duizenden mensen het voorstel hebben onderschreven, moeten wij  als gemeenteraad de argumentatie van de onderschrijvers van het voorstel grondig doornemen en in alle ernst in overweging nemen. 

Ook wij als N-VA raadsleden hebben dit gedaan ; wij hebben de initiatienemers van dit voorstel ontvangen en naar hun argumenten geluisterd, wij vonden het een absoluut verrijkend en boeiend gesprek trouwens, wij hebben ons uitvoerig gedocumenteerd en ingelicht over deze problematiek en wij zijn na een lang intern debat tot het besluit gekomen dat wij dit voorstel van burgers niet zullen steunen. 

Wij zien geen gegronde reden om onze visie, ons standpunt ingenomen in 2007 te veranderen. Het gemeenteraadsbesluit van 26 11 2007 en de circulaire van 26 1 2010 moeten voor ons niet worden ingetrokken. 

Immers als N-VA zijn wij zeker voor diversiteit in de samenleving, diversiteit kan immers een bron zijn tot verrijking van onze samenleving, dit geldt ook voor diversiteit op de werkvloer : vrouwen, mannen, jong en oud, gezond, mindervalide, van alle mogelijke rassen en geaardheden : laat maar komen ; die diversiteit is er trouwens al lang.  En in grote mate zelfs: het volstaat even door Gent te wandelen om dat met eigen ogen te kunnen vaststellen. 

Een open samenleving, wie kan daar immers tegen zijn ? een open samenleving wordt gekenmerkt door ruimdenkendheid, verdraagzaamheid, vrijheid en gastvrijheid. Vrijheid van godsdienst is daar één van de elementen van.

Een open samenleving is een samenleving die niemand uitsluit, die toegankelijk is voor iedereen, en daarin speelt de overheid een cruciale rol.

De overheid moet precies ervoor zorgen dat iedereen, van welke strekking ook, harmonieus met de ander kan samenleven, dat er respect is voor ieders mening ; en zeker de overheid mag daarin zelf geen keuzes maken, mag als overheid geen strekking opdringen of nadrukkelijk uiten, andersgezinden mogen nooit het idee hebben dat de overheid of de ambtenaren die zij aanstelt een bepaalde visie, religie of overtuiging wil opdringen aan de burger.

De overheid is immers de neutrale ruimte bij uitstek die we met zijn allen delen, en dat moeten we zo houden.

Een burger heeft immers geen keuzevrijheid als het op dienstverlening door de stad Gent aankomt ; een identiteitskaart of rijbewijs bijvoorbeeld moet ge immers halen bij de stad ; als ge niet tevreden zijt over uw bakker, kunt ge uw brood probleemloos bij een andere bakker halen ; als ge niet tevreden zijt over een dokter, een ziekenhuis, verandert ge gewoon van dokter of ziekenhuis ;

Maar als burger ben je nu eenmaal wel verplicht om je door die ene overheid te laten bedienen ; toch De reden volgens ons om je als overheid zo neutraal mogelijk op te stellen en elke schijn of zweem van ideologische voorkeur uit de weg te gaan. 

En het zijn de voorgangers van uzelf burgemeester, nl socialistische burgemeesters Temmerman en Beke, die respektievelijk bij de debatten over het verwijderen van de kruisbeelden uit de stadslokalen en het verwijderen van religieuze symbolen van lijkwagens, zeer nadrukkelijk op het belang van de neutraliteit van de overheid gewezen hebben : ik citeer hier vooreerst burgemeester Temmerman in mei 1989 : 

En burgemeester Beke in de gemeenteraad in 1995 :

“………………… 

Dit is duidelijk volgens ons en wij onderschrijven dit. 

Ook professor Etienne Vermeersch, toch een invloedrijk man in onze samenleving én socialist, bepleit nadrukkelijk de neutraliteit aan het loket : ook hij was één van de duizenden ondertekenaars van de petitie die actueel rondgaat : de petitie luidt : “de burger is vrij : aan het loket noch God noch partij”.

Dat de socialisten wat betreft de hoofddoeken, ook een uiterlijk teken van een godsdienst, zo hevig voorstander zijn intussen, voelen wij aan als misbruik van godsdienst voor politiek gewin, het is eigenlijk ingegeven, dat is zeer duidelijk, door stemmenronselarij en dat vinden we echt niet fraai ; de linkse partijen willen hun kiespubliek aldus een positief signaal geven en stellen daarom geen verdere vragen rond de wenselijkheid van een dergelijk signaal binnen een stedelijke overheid. 

Religie, politiek, ideologie : ze horen alle thuis in de privésfeer én in de openbare ruimte en daar moeten ze ten volle gerespecteerd worden,  ieder is vrij te doen of laten wat hij of zij wil, maar niet in de institutionele sfeer dit wil zeggen als ambtenaar op het gemeentehuis aan het loket of als rechter in de rechtbank. 

Dit hangt ook samen met de scheiding tussen kerk en staat, welk principe voor een groot deel in onze samenleving verworven is en dat meebrengt dat de overheid zich niet te moeien heeft met de levensbeschouwing dewelke een burger aanhangt en dat burgers die de overheid vertegenwoordigen, ambtenaren dus, terughoudend moeten zijn om die levensbeschouwing te uiten als zij regelmatig met publiek in contact komen. 

Men doet hier alsof het democratisch zou zijn om respect te hebben voor de wil van een ambtenaar om bijvoorbeeld zijn religie te uiten, maar eigenlijk gaat het om een gebrek aan respect voor het recht van de burger om binnen de overheidsdiensten niet te worden geconfronteerd, met de individuele keuze op religieus, politiek of filosofisch of ideologisch vlak van een ambtenaar die toch de stedelijke overheid vertegenwoordigt.

De indruk wordt gewekt dat het aanvaarden van andere levensopvattingen wordt bevorderd door toe te laten dat ambtenaren de symbolen van hun godsdienst of politieke overtuiging zomaar kunnen uiten, maar denkt u nu werkelijk dat de burgers het normaal of logisch zullen vinden als ze aan een loket een ambtenaar zien zitten die een t-shirt draagt met de boodschap :

God is dood !of : luister nooit naar Allah !

Dat zullen we als stad Gent dus voortaan toelaten als we dit voorstel goedkeuren ! Wat moet een burger denken die daarmee geconfronteerd wordt ? welnu, wij menen dat zulke boodschappen mensen kunnen en zullen storen en dat kan echt niet.

Maar voortaan kan op zulk een t-shirt ook een boodschap staan :

“ik stem voor Groen, u toch ook ? !”

Ja, ook dat wordt mogelijk !

Want dat verliest men hier uit het oog,

Het voorstel van burgers spreekt enkel van het afschaffen van het hoofddoekenverbod in de commentaar erbij, maar men vraagt wel de afschaffing van het volledig besluit en circulaire zoals voornoemd, wat meebrengt dat religieuze, levensbeschouwelijke, filosofische, ideoligische én politieke tekenen mogen gedragen worden door de personeelsleden van onze stad ; dus dit gaat heel veel verder dan de hoofddoeken alleen, is het dat echt wat men wil ? 

Ook raadslid Mereym Kaçar van Groen haalde  in 2007 in haar tussenkomst aan :

“Groen ! vindt dat de bestaande deontologische code alle mogelijke problemen opvangt. Daarin staat terecht vermeld, dat personeelsleden tijdens hun dienst geen politieke, ideologische of filosofische propaganda mogen voeren. Dat betekent geen affiche van Greenpeace in hun bureau, geen t-shirt voor de splitsing van  BHV, geen badge voor vrij Palestina, en geen petitie tegen een hoofddoekenverbod op een tafel.” 

Collega’s, wij staan hier met dit voorstel werkelijk alles toe, politieke propaganda door ambtenaren inbegrepen ! hoe kunnen we dat erantwoorden ? 

In 2014 bij de verkiezingen collega’s zullen wij dus vaststellen dat onze ambtenaren, daarbij gesteund door de stedelijke overheid,  bijvoorbeeld met het SPA-logo de bevolking zullen ontvangen en dat ambtenaren met een T-shirt van Open VLD identiteitskaarten en rijbewijzen zullen uitreiken ; vindt u dat nu echt aanvaardbaar ? dat kan er bij ons echt niet in, dat men het in kader van dit voorstel zo ver drijft dat zelfs   op politiek vlak nu alle tekenen worden toegelaten ; dit kan toch niet stroken met het neutraliteitsprincipe dat moet van kracht zijn binnen elke overheid.

Het gaat hier collega’s dus over veel meer dan de hoofddoeken alleen ;

de openbare dienstverlening moet voor ons hoe dan ook totaal en absoluut neutraal zijn in haar direct contact met de burgers, die hebben daar recht op in een democratische rechtsstaat ; 

Gezien het belang van dit thema, zullen ook nog andere collega’s van mijn fractie straks het woord nemen, graag ook uw aandacht voor hun tussenkomst.

Wij zullen als N-VA het voorstel zoals het nu voorligt, evenwel niet goedkeuren, dat is duidelijk.

Ik dank u voor uw aandacht.