OCMW verliest jaarlijks 1 miljoen euro aan uitbetaling voorschotten. Mathieu Cockhuyt (N-VA): “Gentse belastingbetaler mag hier niet langer voor opdraaien”

Het Gentse OCMW moet jaarlijks ruim één miljoen aan personeels- en andere uitgaven ophoesten omdat de vakbonden en andere instanties uitkeringsaanvragen te traag verwerken. Dat blijkt uit het antwoord op een vraag van N-VA-gemeenteraadslid Mathieu Cockhuyt: “De behandeling van aanvraagdossiers door de vakbonden & co gaat niet snel genoeg. Daardoor heeft het Gentse OCMW vandaag nu al vijftien voltijdse medewerkers in dienst alleen om mensen voorschotten op hun uitkering te kunnen betalen. Finaal is het de Gentse belastingbetaler die opdraait voor deze onterechte factuur. Dit moet anders en beter.”

Cockhuyt: “Mensen die een werkloosheidsuitkering aanvragen moeten daarvoor naar de vakbonden of naar de hulpkas. Voor andere sociale uitkeringen gaat het o.a. via de mutualiteiten en de pensioendienst. Wanneer die de aanvragen niet snel genoeg verwerken, zien mensen zich verplicht om in tussentijd bij het OCMW aan te kloppen. Dat aantal blijkt systematisch toe te nemen: in 2023 ging het om 839 aanvragen, in 2024 om 890, en voor het lopende jaar schat men te eindigen op 1013 aanvraagdossiers. Het gros van de vertragingen situeert zich bij de vakbonden.”

Cockhuyt: “De behandeling van die aanvragen vergt heel wat en ook steeds meer personeel: van 13 voltijdse medewerkers in 2023, naar 13,7 in 2024, tot 15 nu in 2025. Dat vertegenwoordigt voor de Gentse stadskas en voor de Gentse belastingbetaler een serieuze kost: tot 768.000 euro in 2023, tot 857.000 euro in 2024, en tot 957.000 euro in 2025. Die kost kunnen wegnemen of terugdringen zou een mooie slok op de borrel kunnen schelen voor stadsfinanciën die nu al in crisis verkeren.”

Cockhuyt: “Daar bovenop moet dan nog het bedrag aan leeflonen gerekend worden dat men niet kan recupereren. In principe worden de voorgeschoten uitkeringen immers terugbetaald aan het OCMW, maar in 2023 was dat voor 3,5% van de voorschotten toch niet het geval en in 2024 voor 6,2%. Uitgaande van het totale voorschotbedrag in 2023 (2,5 miljoen euro), zou dat dan voor dit jaar iets in de grootteorde van 150.000 euro betekenen. Zo komen we alles samen ruim boven een miljoen euro uit.”

Cockhuyt: “Het kan niet dat de Gentse belastingbetaler moet opdraaien voor kosten die het gevolg zijn van vakbonden en andere instanties die hun werk niet naar behoren doen. Zo gaat dat niet. Dit is ook niets nieuws: de VVSG trok al eerder aan de alarmbel, want het probleem stelt zich uiteraard bij alle OCMW’s. Het federaal regeerakkoord formuleert gelukkig de ambitie om de efficiëntie van de uitbetalingsinstellingen van werkloosheidinstellingen (= vakbonden, hulpkas) te verbeteren. Onze Gentse fractieleider en minister van maatschappelijke integratie Anneleen Van Bossuyt trekt hierbij hard mee aan de kar.”

Anneleen Van Bossuyt: “Uit analyses blijkt dat maatschappelijk werkers globaal tot een vijfde van hun tijd besteden aan het uitbetalen van voorschotten op andere uitkeringen. Dat werk is niet alleen weinig motiverend, maar leidt ook tot complexe administratieve transacties tussen verschillende overheden wanneer achteraf blijkt dat de betrokkene recht heeft op een andere uitkering. Daarom heb ik samen met de bevoegde collega-ministers van Werk en Sociale Zaken, een werkgroep opgericht om deze problematiek aan te pakken. We zullen daarin verschillende pistes verkennen, waaronder het laten uitbetalen van voorschotten door de uitbetalingsinstellingen zelf, het verder digitaliseren van bepaalde processen en het verkorten van de behandelingstermijnen van de uitkeringen.”